پیش‌نگری اثرات تغییر اقلیم بر بارش فصلی مناطق سردسیر ایران براساس سناریوهای واداشت تابشی RCP))

پیش‌نگریاثرات تغییر اقلیم یکی از مهم­ترین بخش­ها در برنامه­های راهبردی در قرن حاضر محسوب می­شود. تحقیق حاضر با هدف پیش‌نگریتغییرات بارش فصلی مناطق سردسیر ایران انجام شد. در این راستا ابتدا تغییرات دوره مشاهده‌ای برای دوره آماری 1980-2005 بررسی شد. در ادامه داده دوره آینده تا افق 2090 از میان مدل­های (BCC-CSM1.1، HadGEM2-ES، GFDL-CM3، MIROC-ESM و (GISS-E2-R، از سری مدل­های CMIP5 پایگاه MarksimGCM براساس سناریوهای واداشت تابشی RCP8.5 و RCP4.5، پردازش شد. سپس صحت‌سنجی براساس معیارهای RMSE، MAE، MBE و R2 بر روی داده­ها انجام شد. نتایج نشان داد که مدل HadGEM2-ES از وزن و توانایی بالاتری نسبت به دیگر مدل­ها برخوردار می­باشد و نتایج نشان داد که تغییرات زمانی-مکانی بارش در دوره آینده یکسان نخواهد بود. براساس سناریوهای RCP8.5 و RCP4.5، در الگوی ماهانه در بیشتر مناطق سردسیر ایران در فصول پاییز و زمستان، مقدار بارش افزایش ناچیزی در حدود 20-10 میلی­متر نسبت به دوره پایه خواهد داشت، اما در الگوی سالانه مقدار بارش در دوره آینده کاهش خواهد یافت. منطقه پربارش زاگرس مرتفع در الگوی ماهانه و سالانه، با بیشترین تغییرات کاهش بارش برای آینده مواجه خواهد شد. به‌طوری‌که در دوره (2020-2055) در الگوی سالانه، مقدار بارش تا 54 میلی­متر معادل 1/20 درصد کاهش نشان می­دهد. تغییرات مکانی شدید در مقدار بارش فصلی در مناطق پربارش جنوب غرب ایران بیشتر از دیگر نواحی خواهد بود. از نظر توزیع مکانی، کانون نواحی پربارش در منطقه زاگرس کوچک‌تر شده و به عرض‌های بالاتر جا‌به‌جا خواهد شد و بر گستره مناطق و پهنه­های با بارش کمتر افزوده خواهد شد. بنابراین تغییر اقلیم بر توزیع زمانی – مکانی بارش مناطق سردسیر ایران تأثیر خواهد داشت و آینده­ای با بارش کمتر و متغیر را نشان خواهد داد.